Leeuwen en tijgers werden meestal kunsten aangeleerd door middel van een zweep of stok. De dompteur gebruikte deze om ongewenst gedrag te bestraffen. Door herhaling leert men deze dieren bepaald gedrag af.
Dolfijnen leren anders! De dolfijnentrainers maken eerst contact door bij de dolfijnen in het bassin te gaan. Daar nemen ze de tijd voor tot ze aan elkaar gewend zijn.
Dan doen ze bepaalde bewegingen en kijken goed wat de dolfijnen doen. Zodra de dolfijnen een mooie natuurlijke beweging maken; een sprong, salto of een draai, dan beloont de trainer ze met een…. Visje!
Doen ze het nog eens dan krijgt de dolfijn geen visje. Hé, denkt die dolfijn, geen visje?
Pas als ze een nieuwe beweging laten zien, worden ze weer beloond. Hetzelfde gedrag wordt minder beloond dan nieuw gedrag. Door veel herhaling koppelt de trainer signalen aan de kunsten, die dan wel beloond worden.
Aandacht voor originele, nieuwe ideeën motiveert meer dan bestraffen van minder gewenst gedrag.
Bij mensen werkt het net als bij de leeuwen en tijgers. Maar ook net als bij dolfijnen.
Complimenten werken beter dan afkeuring. Van leerkrachten naar de leerlingen, maar ook van leerlingen onderling naar elkaar. Dat leren ze het beste van goede voorbeelden. Dat kan thuis maar vooral goed op school. Dat is het meest krachtig wanneer een leider dat doet naar zijn team. Zorg dat het een gewoonte wordt voor alle leerkrachten naar elkaar. De leerlingen nemen dat gedrag dan vanzelf over.